Nhà nghiên cứu văn hóa Cham Inrasara bên ban thờ đức Thánh Gióng cùng các công thần
Nằm trên địa bàn xã Phù Ninh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội, đền Sóc là một quần thể di tích nằm trong khu vực núi Vệ Linh, bao gồm: đền Trình, đền Mẫu, chùa Đại Bi, đền Thượng, hòn núi Chồng và tượng đài Thánh Gióng. Trong đó, khu vực thờ tự Thánh Gióng nằm ở Hậu cung đền Thượng được xem là nơi tụ khí linh thiêng nhất.
Trong khu vực Hậu cung của đền Thượng, Thánh Gióng được đặt chính giữa ban thờ, sáu vị công thần đứng ở hai bên. Tượng Thánh Gióng được đắp theo Thiên – Thổ – Mộc. Thiên, là đắp lộ thiên. Thổ, là đắp từ các chất tinh nhuệ: vôi, mật mía, giấy bản, muối, đá núi, tất cả giã hòa quyện mà thành. Mộc, là cốt cây trầm hương.
Việc dùng trầm hương làm cốt tượng Thánh Gióng bắt nguồn từ giấc mộng của vị Đại sư Khuông Việt Quốc Sư, tu dưới chùa Đại Bi. Một đêm mưa giông sấm chớp, nhà sư mộng thấy một vị thần nhân, thân cao hơn 10 trượng, bước tới nói rằng: Ta là Tỳ Sa Môn Thiên Vương, Tiên đế có sắc lệnh cho ta tới đây để gìn giữ biên cương. Ta có duyên với ông nên đến để ủy thác.
Ngay hôm đó, nhà sư nghe thấy tiếng gào thét trong núi lấy làm lạ lắm, bèn lên núi thì thấy một cây trầm tỏa ánh hào quang, liền sai thợ thuyền đốn cây, tạc tượng đức Thánh Gióng. Theo đó, nguồn gốc bức tượng được tạc từ cốt trầm hương nguyên bản là như vậy.
(Thông tin từ BQL di tích đền Sóc)
